 |
| (Γράφημα από το www.compoundchem.com) |
Έχει εκφραστεί η άποψη ότι ο Α΄
Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ο "πόλεμος των χημικών", επειδή έγινε για πρώτη φορά
ευρεία χρήση πολεμικών χημικών ουσιών και υπήρξε μεγάλη πρόοδος στη σύνθεση
εκρηκτικών υλών.
Αυτός ο χημικός πόλεμος ήταν ένα
σημαντικό συστατικό του πρώτου παγκόσμιου πολέμου και του πρώτου ολοκληρωτικού
πολέμου του 20ού αιώνα.
Οι τύποι των χημικών όπλων που
χρησιμοποιήθηκαν κυμαίνονταν από χημικές ουσίες που έκαναν τους στρατιώτες
ανίκανους να πολεμήσουν, όπως δακρυγόνα και το καυστικό αέριο μουστάρδας, μέχρι
θανατηφόρες ουσίες, όπως το φωσγένιο και το χλώριο.
Τα χημικά άρχισαν να χρησιμοποιούνται
μετά τη παγίωση των θέσεων των δύο αντιπάλων στα χαρακώματα. Οι Γάλλοι
χρησιμοποίησαν χειροβομβίδες 26 χιλιοστών οι οποίες περιείχαν δακρυγόνο αέριο,
το οποίο δεν ήταν ικανό να φτάσει σε υψηλές συγκεντρώσεις σε ανοικτό χώρο γιατί
γρήγορα διαλυόταν και γι' αυτό σταμάτησαν να τις χρησιμοποιούν.
Αντιστοίχως, οι
Γερμανοί έριξαν οβίδες με χλωροσουλφονική
διανισιδίνη, η οποία ήταν γνωστό ότι προκαλεί ερεθισμό στους βλεννογόνους.
Τις 27 Οκτωβρίου 1914, οι Γερμανοί έριξαν 3.000 τέτοιες οβίδες σε Βρετανούς
στρατιώτες κοντά στο Νεβ-Σαπέλ, των οποίων όμως η υγεία δεν επηρεάστηκε από το
αέριο. Οι Γερμανοί συνέχισαν να πειραματίζονται με τα αέρια και στις 31 Ιανουαρίου
1915 έριξαν στους Ρώσους περίπου 18.000 οβίδες οι οποίες περιείχαν ξυλυλοβρωμίδιο (μεθυλοβενζυλοβρωμίδιο), αλλά, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, το
υλικό δεν εξαχνώθηκε και έτσι η επίθεση των Γερμανών αποκρούστηκε.
Οι Γερμανοί άλλαξαν το τρόπο με το οποίο
διοχετευόταν το αέριο, καθώς το αέριο το οποίο διοχετευόταν με οβίδες δεν
έφτανε σε υψηλή συγκέντρωση και αντ' αυτών, ύστερα από συμβουλή του καθηγητή Φριτς Χάμπερ, χρησιμοποίησαν κυλίνδρους
αποθήκευσης αερίου.
Η πρώτη επιτυχημένη επίθεση με αέριο
σε κυλίνδρους έλαβε χώρα τις 22 Απριλίου 1915, όταν οι Γερμανοί απελευθέρωσαν
168 τόνους χλωρίου κοντά στην πόλη Υπρ. Το
αέριο κινήθηκε με τον άνεμο προς τις θέσεις των συμμάχων και προκάλεσε ένα
ρήγμα στις θέσεις των Γάλλων μήκους 15 χιλιομέτρων περίπου. Παρόλα αυτά, οι
Γερμανοί, έκπληκτοι με την επιτυχία τους, δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν την
κατάσταση. Επίσης, εξαιτίας του χλωρίου, το πεδίο της μάχης άλλαξε τελείως,
καθώς τα φύλλα των δέντρων έγιναν λευκά και τα λουλούδια έχασαν το χρώμα τους.
Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν ξανά το
χλώριο σε άλλο σημείο του μετώπου 36 ώρες αργότερα. Εκεί, ένας Καναδός λοχαγός
ονόματι Μπέρτραντ, χημικός, αναγνώρισε το χλώριο και γνωρίζοντας ότι η ουρία το
εξουδετερώνει, έδωσε εντολή στους άντρες του να βρέξουν με ούρα κομμάτια υφάσματος
και να αναπνέουν μέσα από αυτά. Παρόλα αυτά, οι ποσότητες χλωρίου ήταν τέτοιες
που εξουδετέρωσαν την ουρία και περνούσαν στο αναπνευστικό σύστημα των
στρατιωτών.
Το 1915 εμφανίστηκαν και άλλα αέρια.
Το φωσγένιο ήταν πιο αποτελεσματικό
από το χλώριο γιατί ήταν άχρωμο και μύριζε σαν "μουχλιασμένο άχυρο" και έτσι
ήταν πολύ δύσκολο να αναγνωριστεί. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και το διφωσγένιο. Αυτά τα δύο αέρια προκάλεσαν
το 80% των θανάτων που συνολικά προήλθαν από ασφυξιογόνα αέρια. Το φωσγένιο
χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τους Γερμανούς, στις 19 Δεκεμβρίου του 1915 και έξι
μήνες αργότερα από τους Βρετανούς, των οποίων υπήρξε το κύριο χημικό όπλο
(χρησιμοποίησαν 1.500 τόνους σε 15 επιθέσεις).
Ένα άλλο είδος χημικού όπλου που
χρησιμοποιήθηκε ήταν το καυστικό αέριο
μουστάρδας. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως χημικό όπλο στις 12 Ιουλίου
1917, εναντίον των βρετανικών στρατευμάτων στην Υπρ σε οβίδες. Οι Γάλλοι το
ονόμασαν υπερίτη, από το όνομα της
πόλης Υπρ, ενώ οι Γερμανοί LOST, από τα αρχικά των Γερμανών χημικών Λόμμελ και
Στάινκοφ, που είχαν την έμπνευση να χρησιμοποιηθεί ως πολεμικό χημικό όπλο.
Στη
συνέχεια, οι Σύμμαχοι το χρησιμοποίησαν εναντίον των Γερμανών και σε μία από
αυτές τις επιθέσεις, στις 14 Οκτωβρίου 1918, ένα από τα θύματα ήταν ο νεαρός
δεκανέας Αδόλφος Χίτλερ, ο οποίος πέρασε μήνες στο νοσοκομείο στο Πάσεβαλκ,
κοντά στο Βερολίνο, με φριχτούς πόνους στα μάτια...
Πηγή : wikipedia
