Η γεύση "ουμάμι"

Η γεύση ουμάμι συνδέεται με την περιεκτικότητα μιας τροφής σε πρωτεΐνες και τυπικό παράδειγμα γεύσης ουμάμι αποτελεί η γεύση του ψητού μπέικον και των ωριμασμένων τυριών (π.χ. παρμεζάνα, ροκφόρ). Είναι πολύ περίεργο, αλλά, ενώ οι άνθρωποι τη γεύονται σχεδόν καθημερινά και έχει στην ουσία ανακαλυφθεί πριν ένα αιώνα, η πέμπτη γεύση για πολύ καιρό παρέμεινε άγνωστη.

Η ανακάλυψή της, το 1909, οφείλεται στον καθηγητή χημείας του αυτοκρατορικού πανεπιστημίου του Τόκιο Kikunae Ikeda. Αυτός παρατήρησε ότι η βάση για μια γιαπωνέζικη σούπα είχε μια ήπια γεύση, αλλά σαφώς διαφορετική από τις γνωστές τέσσερις. Η γεύση αυτή οφειλόταν στο θαλασσινό φυτό Laminaria japonica. Ο Ikeda απομόνωσε το βασικό γευστικό συστατικό του με κλασικές χημικές μεθόδους και τελικά κρυστάλλωσε μια ουσία με χημικό τύπο C₅H₉NO₄, που ήταν το γλουταμινικό (ή γλουταμικό) οξύ. Ονόμασε τη νέα γεύση ουμάμι (umami), από την γιαπωνέζικη λέξη umai, που αποδίδεται "νοστιμότατο" ή "γευστικότατο". Η απόδοση της νέας γεύσης θα μπορούσε να γίνει επίσης και με τις λέξεις πικάντικη (savoury) ή κρεατώδης (meaty).

Η επιστημονική κοινότητα δέχτηκε την ανακάλυψη αυτή με δυσπιστία. Εξάλλου, η γεύση ουμάμι θεωρείτο ανέκαθεν ως ξεχωριστή γεύση στην Ασιατική κουζίνα, όχι όμως και στη Δυτική. Ένα εμπόδιο ίσως ήταν η γλώσσα, αφού η λεπτομερής παρουσίαση έγινε από τον Ikeda στα γιαπωνέζικα. Ένα άλλο εμπόδιο ήταν ότι η γεύση αυτή είναι ήπια, ακόμα και σε υψηλές συγκεντρώσεις γευσιγόνων. Ακόμα περισσότερο, υψηλές συγκεντρώσεις γλουταμινικών συνοδεύονται και από τα αντίστοιχα κατιόντα (π.χ. Να⁺), η αλμυρή ή ξινή γεύση των οποίων, μπορεί να προκαλέσει σύγχυση.

Τη δεκαετία του 1980 και μετά, άρχισαν σε μεγαλύτερη έκταση έρευνες για τη γεύση ουμάμι και τις διάφορες ουσίες που την προκαλούν. Η σχετικά πρόσφατη (2000 και 2002) ανακάλυψη από διαφορετικές ομάδες επιστημόνων ότι ως γευστική αίσθηση διαθέτει ξεχωριστούς γευστικούς υποδοχείς, την εντάσσει πλέον στις βασικές γεύσεις. Έτσι δικαιώνεται και η πρωτοποριακή εργασία του Ikeda. Ας σημειώσουμε εδώ ότι η μετάφραση στα αγγλικά της εργασίας του έγινε το Νοέμβριο του 2002. . .

Γλουταμινικό μονονάτριο (όξινο γλουταμινικό νάτριο, MSG)

Το γλουταμινικό μονονάτριο απαντά στο κρέας και η ποσότητά του αυξάνεται καθώς το κρέας σιτεύει και οι πρωτεΐνες του διασπώνται. Δεν έχει γεύση και άρωμα κρέατος, αλλά μαζί με τη μονοφωσφορική ινοσίνη (ΙΜΡ) ενισχύουν το ένα τη δράση του άλλου και είναι υπεύθυνα για τη γεύση του κρέατος. Το MSG είναι φτηνότερο και περισσότερο διαθέσιμο από τα δύο, έτσι προστίθεται σε διάφορα φαγητά για να ενισχύσει τη γεύση τους.

Διαφορετικά κρέατα περιέχουν MSG και ΙΜΡ σε διαφορετικές αναλογίες, γεγονός που τα κάνει να έχουν διαφορετικές γεύσεις. Έτσι, το μοσχαρίσιο κρέας περιέχει διπλάσια ποσότητα MSG από το χοιρινό, αλλά την ίδια ποσότητα ΙΜΡ.

Τα μανιτάρια (ιδίως το είδος Pleurotus ostreatus) είναι επίσης πλούσια σε πρωτεΐνες που έχουν ως συστατικό το γλουταμινικό οξύ, που τους δίνει την ήπια γεύση κρέατος και τα καθιστά ικανά να συνοδεύουν και να ενισχύουν τη γεύση διάφορων πιάτων.

Πηγή : umami.info

Αλκοτέστ: Στα πόσα ποτά υπερβαίνουμε το νόμιμο όριο ;

Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία ένας οδηγός θεωρείται ότι υπερβαίνει το νόμιμο όριο κατανάλωσης αλκοόλ, όταν το ποσοστό οινοπνεύματος στον οργανισµό του είναι από 0,50 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος (μετά από αιμοληψία) ή πάνω από 0,25 χιλιοστά του γραμμαρίου, ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα (αλκοτέστ).
Την περίοδο των γιορτών καταγράφεται αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο η Τροχαία καραδοκεί, υποβάλλοντας σε ελέγχους τους τολμηρούς που συνδυάζουν αλκοόλ και οδήγηση. Ποιο είναι το νόμιμο όριο κατανάλωσης και με πόσα ποτά το υπερβαίνουμε ;
Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες θανατηφόρων τροχαίων στην Ευρώπη (8,64 ανά 100.000 κατοίκους έναντι ευρωπαϊκού μ.ο. 5,82). 
Η ποσότητα του αλκοόλ που είναι ικανή για να φτάσουμε το ανωτέρω όριο, ενδεικτικά είναι:  κατανάλωση 490ml μπύρας (ένα ποτήρι μεγάλο), 200 ml κρασιού, 60 ml ούζου, 55ml ουίσκι ή βότκας. 

Εν ολίγοις δηλαδή όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα ενός ποτού σε αιθυλική αλκοόλη τόσο λιγότερη ποσότητα είναι ικανή για να μας οδηγήσει στο νόμιμο όριο κατανάλωσης.

Το ποτό αιτία των τροχαίων ατυχημάτων

Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί βασική αιτία των τροχαίων ατυχημάτων σύμφωνα με διεθνείς μελέτες που δείχνουν ότι οι νεαροί άνδρες είναι τα βασικά θύματα σε εορταστικές περιόδους. 

Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι, το 64% των τροχαίων ατυχημάτων που οφείλονται σε κατανάλωση αλκοόλ την ημέρα της Πρωτοχρονιάς συμβαίνει τις πρώτες πρωινές ώρες, γεγονός που αποδεικνύει τη σύνδεση που υπάρχει μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ τη συγκεκριμένη ημέρα και τα οδικά τροχαία ατυχήματα.

Πηγή : health.in.gr

Tα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα του 2017 - "Science"

Κάθε χρόνο οι συντάκτες του επιστημονικού περιοδικού  Science καταρτίζουν τη λίστα με τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα της χρονιάς που κλείνει. Για το 2017, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η πρώτη πλήρης παρατήρηση της συγχώνευσης νετρονίου με αστέρα χάρη στην ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων. 

Ωστόσο, η λίστα περιλαμβάνει και πολλά άλλα επιτεύγματα, από την ανακάλυψη του αρχαιότερου πάγου έως την πρώτη θεραπεία για τη νωτιαία μυική ατροφία. 

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα του 2017. 

Το πρώτο τεχνητό γλυκαντικό : Σάπα

To πρώτο τεχνητό γλυκαντικό στην ιστορία είναι από την εποχή της αρχαίας Ρώμης, η σάπα. Έχει μια παράξενη ιστορία, που δείχνει πόσο η επιθυμία για το γλυκό ξεπερνάει άλλες ανάγκες.

Το μέλι από μόνο του ποτέ δεν ήταν ικανοποιητική λύση στην απαίτηση για τη γλύκανση του φαγητού και στην αυτοκρατορική Ρώμη η ζάχαρη ήταν ένα πολύ σπάνιο είδος εισαγόμενο από την Ανατολή.

Η σάπα ήταν εύκολη στην παρασκευή και τη χρησιμοποιούσαν σαν πρόσθετο στις σάλτσες. Το πόσο δημοφιλής ήταν φαίνεται και από το γεγονός ότι περιλαμβάνεται σε 85 συνταγές του μπεστ-σέλερ της Ρώμης "Εγχειρίδιο μαγειρικής του Απίκιου".

Οι οινοπαραγωγοί τη χρησιμοποιούσαν για να βελτιώσουν την ποιότητα και για να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής των κρασιών. Οι Έλληνες ανακάλυψαν αυτή τη μικρή απάτη και τη χρησιμοποίησαν, έτσι, παρ' όλο που τα ελληνικά κρασιά είχαν πολύ καλό όνομα, τα συνόδευσε και η φήμη ότι προκαλούν αποβολές κατά την κύηση.

Η καθαρή σάπα τρωγόταν από τις Ρωμαίες εταίρες για να προκαλέσει αποβολή σε περίπτωση ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και επί πλέον επειδή έδινε ένα ελκυστικό ανοιχτό χρώμα προσώπου.

Οι Ρωμαίοι υποπτεύθηκαν ότι η σάπα δηλητηρίαζε την υγεία τους, αλλά συνέχισαν να την τρώνε. Οι κατηγορίες μεταξύ άλλων ήταν ότι προκαλεί κούραση, αδιαφορία και αναιμία.

Τελικά όλα ήταν αλήθεια, επειδή στην παρασκευή της έπαιρνε μέρος και ο μόλυβδος. Ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος  που έζησε μεταξύ 23 μΧ και 74 μΧ περιέγραψε ότι η σάπα παρασκευαζόταν βράζοντας χυμό σταφυλιών, κατακάθια κρασιού ή ξινισμένο κρασί έως ότου η αλκοόλη και το νερό εξατμιστούν. Για καλή σάπα, έγραψε, είναι βασικό να χρησιμοποιηθεί τηγάνι από μόλυβδο.

Όλα μπορούν να εξηγηθούν με λίγη χημεία : η αλκοόλη του κρασιού μετατρεπόταν σε οξικό οξύ, το οποίο μαζί με τα υπόλοιπα οξέα του κρασιού προσέβαλαν το μόλυβδο και ένα από τα κύρια προϊόντα της αντίδρασης αυτής ήταν ο οξικός μόλυβδος (CH₃COO)₂Pb. Ωραίοι λευκοί κρύσταλλοι μπορούσαν να σχηματιστούν στη σάπα, που είχαν πράγματι πολύ γλυκιά γεύση. Όταν ταυτοποιήθηκε η χημική τους σύσταση το 18ο αιώνα, τους αποκάλεσαν ζάχαρη του μολύβδου.

Η σάπα λοιπόν τα έκανε όλα : γλύκαινε το φαγητό, συντηρούσε το κρασί σκοτώνοντας τα βακτήρια, προκαλούσε αποβολές και στειρότητα και το χρώμα του προσώπου γινόταν ανοιχτό, λόγω χρόνιας δηλητηρίασης από μόλυβδο, που προκαλεί αναιμία. Αλλά η χρόνια δηλητηρίαση από μόλυβδο προκαλεί και βλάβες στον εγκέφαλο, φτάνοντας μέχρι την παραφροσύνη.

Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι είναι πολύ πιθανό η παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας να οφειλόταν σε δηλητηρίαση από μόλυβδο, καθώς εκτός από τη σάπα, στην καθημερινή ζωή των Ρωμαίων, ο μόλυβδος υπήρχε παντού : όχι μόνο στους σωλήνες νερού, τα μαγειρικά σκεύη και τα διάφορα δοχεία, αλλά και στα καλλυντικά τους.

Πάντως, είτε τους δηλητηρίασε ο μόλυβδος, είτε όχι, πρόλαβαν να οργανώσουν μερικά από τα πιο εξωφρενικά όργια στην ιστορία του κόσμου. . .

Κινίνη και τζιν-τόνικ

Η κινίνη μπορεί να σας είναι γνωστή εάν πίνετε τζιν με τόνικ ή ίσως βότκα με τόνικ. Αυτό επειδή η κινίνη υπάρχει στο τόνικ και του δίνει την πικρή γεύση. Το τζιν τόνικ δημιουργήθηκε από την ανάγκη να βρεθεί ένας τρόπος να πίνουν οι Βρετανοί αξιωματικοί το καθημερινό τους κινίνο. Εκτεθειμένοι στα φοβερά κουνούπια και την ελονοσία που μάστιζε τις εξωτικές μεν, επικίνδυνες δε αποικίες, ανακάλυψαν ότι το πικρό φάρμακο  πινόταν σχεδόν ευχάριστα όταν το  συνόδευε το αγαπημένο από την πατρίδα τζιν. Το τόνικ, ακόμα και σήμερα, περιέχει κάποια ποσότητα κινίνης (μέχρι 83ppm, μέρη ανά εκατομμύριο...), περισσότερο όμως για αρωματικούς λόγους, έτσι δεν έχετε καμία δικαιολογία να λέτε ότι το πίνετε σαν φάρμακο.

Η κινίνη είναι μια λευκή σκόνη που παράγεται από το φλοιό του δέντρου Cinchona που βρίσκεται στις Άνδεις, στην περιοχή του Εκουαδόρ και του Περού. Πιθανώς ανακαλύφθηκε από Περουβιανούς Ιησουίτες, που το έφεραν στην Ευρώπη γύρω στο 1640. Όταν οι ανάγκες έγιναν μεγαλύτερες και λόγω του 2ου παγκόσμιου πολέμου παρασκευάστηκε συνθετικά από τους Robert Woodward και William Doering (το 1944).

Η κινίνη χρησιμοποιήθηκε στην ιατρική σαν παραδοσιακή θεραπεία για τις κράμπες των μυών. Η αιτία για τις κράμπες δεν είναι ακόμα πολύ γνωστή, αλλά καθώς είναι πολύ κοινές, η κινίνη μπορεί να ελαττώσει τη συχνότητά τους για αυτούς που υποφέρουν από αυτές σε εβδομαδιαία ή ακόμα και καθημερινή βάση.

Ακόμα σοβαρότερη είναι η εφαρμογή της κινίνης, είναι η χορήγησή της εναντίον της μαλάριας. Η μαλάρια προξενείται από το παράσιτο Plasmodium Vivax, που μεταφέρεται από τα κουνούπια σε τροπικά κλίματα. Η κινίνη έχει την ιδιότητα να ενώνεται με το DNA του και επομένως να εμποδίζει τον αναδιπλασιασμό του. Δρα μόνο σε προσβεβλημένα κύτταρα, επειδή απορροφούν το μόριο σε υψηλότερες συγκεντρώσεις.

12 πολύ επικίνδυνες ουσίες σε καθημερινά αντικείμενα

Συχνά φοράμε μάσκες και ειδικά γάντια όταν βρισκόμαστε εκτεθειμένοι σε χημικές ουσίες στα εργαστήρια, ωστόσο ελάχιστοι γνωρίζουν ότι αρκετές επικίνδυνες χημικές ουσίες βρίσκονται πολύ πιο κοντά μας απ' ότι νομίζουμε και συγκεκριμένα μέσα στο σπίτι μας.

Η μη Κυβερνητική Οργάνωση «Environmental Working Group» δημοσίευσε τη λίστα με τις 12 πιο επικίνδυνες χημικές ουσίες, τους λεγόμενους «ενδοκρινικούς διαταρράκτες», οι οποίοι βρίσκονται σε καθημερινά αντικείμενα και υλικά που έχουμε σπίτι μας και έχουν την ιδιότητα να μιμούνται ή να μπλοκάρουν τις ορμόνες του οργανισμού προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας.

Δείτε ποιες είναι αυτές οι επικίνδυνες ουσίες και πώς να προστατευθείτε από αυτές.

Δισφαινόλη Α (BPA)

Το BPA έχει συνδεθεί με αρκετά είδη καρκίνου, με αναπαραγωγικά προβλήματα, με παχυσαρκία, αλλά και καρδιακές παθήσεις, και σύμφωνα με τις δοκιμές της κυβέρνησης, το 93% των Αμερικανών έχουν BPA στο σώμα τους !

Πώς να προστατευτείτε: Προτιμήστε τα φρέσκα αντί για τις κονσέρβες ή επιλέξτε προϊόντα στα οποία οι εταιρείες δεν χρησιμοποιούν BPA ή παρόμοιες χημικές ουσίες για τις κονσέρβες τους.

Διοξίνες

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η έκθεση ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα διοξίνης μπορεί τόσο να επηρεάσει μόνιμα την ποιότητα του σπέρματος και τη μείωση του αριθμού σπερματοζωαρίων στους άνδρες, ενώ αποτελούν επίσης ισχυρά καρκινογόνα και επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα.Πώς να προστατευτείτε: Αυτό είναι αρκετά δύσκολο, δεδομένου ότι η αμερικανική προσφορά τροφίμων είναι ευρέως μολυσμένη. Προϊόντα όπως το κρέας, τα ψάρια, το γάλα, τα αυγά και το βούτυρο είναι πιο πιθανό να έχουν μολυνθεί, αλλά μπορείτε να περιορίσουμε την έκθεσή σας με την κατανάλωση λιγότερων ζωικών προϊόντων.
Πώς να προστατευτείτε: Αυτό είναι αρκετά δύσκολο, δεδομένου ότι η αμερικανική προσφορά τροφίμων είναι ευρέως μολυσμένη. Προϊόντα όπως το κρέας, τα ψάρια, το γάλα, τα αυγά και το βούτυρο είναι πιο πιθανό να έχουν μολυνθεί, αλλά μπορείτε να περιορίσουμε την έκθεσή σας με την κατανάλωση λιγότερων ζωικών προϊόντων.

Ατραζίνη

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η έκθεση ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα του ζιζανιοκτόνου ατραζίνης μπορεί να μετατρέψει τα αρσενικά βατράχια σε θηλυκά που παράγουν εντελώς βιώσιμα αυγά. Ατραζίνη χρησιμοποιείται ευρέως στην πλειονότητα των καλλιεργειών καλαμποκιού στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατά συνέπεια, είναι διάχυτη στο πόσιμο νερό. Η ατραζίνη έχει συνδεθεί με όγκους του μαστού, καθυστερημένη εφηβεία και φλεγμονή του προστάτη στα ζώα, και κάποια έρευνα την έχει συνδέσει με τον καρκίνο του προστάτη σε ανθρώπους.
Πώς να προστατευτείτε: Αγοράστε βιολογικά προϊόντα και ένα φίλτρο πόσιμου νερού το οποίο να έχει πιστοποιηθεί ότι απομακρύνει την ατραζίνη.

Φθαλικές ενώσεις

Είναι απολύτως φυσιολογικό και υγιές 50 δισεκατομμύρια κύτταρα στο σώμα σας να πεθαίνουν κάθε μέρα! Όμως, μελέτες έχουν δείξει ότι οι χημικές ουσίες που ονομάζονται φθαλικές ενώσεις μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο θάνατο στα κύτταρα των όρχεων, κάνοντάς τα να πεθάνουν νωρίτερα από ότι θα έπρεπε.

Πώς να προστατευτείτε: Ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε είναι να αποφεύγετε τα πλαστικά δοχεία τροφίμων, τα παιδικά παιχνίδια (ορισμένοι φθαλικοί εστέρες έχουν ήδη απαγορευτεί σε προϊόντα για παιδιά), και το πλαστικό περιτύλιγμα κατασκευασμένο από PVC. Επίσης, αποφύγετε τα προϊόντα που περιέχουν «πρόσθετο άρωμα» (fragrance), γιατί συχνά κρύβονται εκεί φθαλικές ενώσεις.

Υπερχλωρικά άλατα

Πρόκειται για ένα συστατικό που βρίσκεται και στα καύσιμα πυραύλων και μολύνει μεγάλο μέρος της παραγωγής και του γάλατος, σύμφωνα με την EWG. Οταν υπερχλωρικό αλας περνάει στο σώμα σας ανταγωνίζεται με το θρεπτικό ιώδιο, το οποίο ο θυρεοειδής αδένας χρειάζεται για την παραγωγή ορμονών του θυρεοειδούς. Βασικά, αυτό σημαίνει ότι, αν ο οργανισμός σας λάβει πολύ υπερχλωρικό άλας θα διαταράξει σημαντικά τη λειτουργία του θυρεοειδούς.

Πώς να προστατευτείτε: Μπορείτε να μειώσετε το υπερχλωρικό άλας στο πόσιμο νερό σας εγκαθιστώντας ένα φίλτρο αντίστροφης όσμωσης. Οσο για το φαγητό, είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί το υπερχλωρικό άλας, αλλά μπορείτε να μειώσετε τις δυνητικές επιπτώσεις του φροντίζοντας να παίρνετε αρκετό ιώδιο από τη διατροφή σας.

Επιβραδυντές φλόγας

Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να μιμηθούν τις θυρεοειδικές ορμόνες στο σώμα μας και να διαταράξουν τη δραστηριότητά τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο IQ και σε άλλες σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία.

Πώς να προστατευτείτε: Μερικά πράγματα που μπορεί να μπορείτε να κάνετε είναι να χρησιμοποιήστε μια ηλεκτρική σκούπα με φίλτρο HEPA, η οποία μπορεί να περικόψει την τοξική σκόνη του σπιτιού, να αντικαταστήσετε τα παλιά χαλιά και να αποφεύγετε τα αφρώδη προϊόντα καθαρισμού επίπλων.

Μόλυβδος

Ο μόλυβδος βλάπτει σχεδόν κάθε όργανο στο σώμα και έχει συνδεθεί με ένα εντυπωσιακό φάσμα επιπτώσεων στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης, μείωση IQ, απώλεια ακοής, αποβολή, πρόωρο τοκετό, αυξημένη αρτηριακή πίεση, βλάβη των νεφρών και του νευρικού συστήματος και ορμονικές διαταραχές

Πώς να προστατευτείτε: Κρατήστε το σπίτι σας καθαρό και καλά διατηρημένο. Ένα καλό φίλτρο νερού μπορεί επίσης να μειώσει την έκθεσή σας από το πόσιμο νερό.

Αρσενικό

Αυτή η τοξίνη κρύβεται στο φαγητό σας και το πόσιμο νερό. Σε μικρές ποσότητες, το αρσενικό μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος, της ουροδόχου κύστης και του πνεύμονα.
Πώς να προστατευτείτε: Μειώσετε την έκθεσή σας, χρησιμοποιώντας ένα φίλτρο νερού που μειώνει τα επίπεδα αρσενικού.

Υδράργυρος

Ένα φυσικό, αλλά τοξικό μέταλλο, περνάει στον αέρα και τους ωκεανούς κυρίως από την καύση άνθρακα. Τελικά, μπορεί να καταλήξει στο πιάτο σας, με τη μορφή μολυσμένων θαλασσινών
Πώς να προστατευτείτε: Για τους ανθρώπους που εξακολουθούν να θέλουν να φάνε θαλασσινά με πολλά υγιεινά λίπη, αλλά χωρίς μια πλευρά του τοξικού υδραργύρου, τότε ο σολομός και η πέστροφα θεωρούνται ασφαλείς επιλογές.

Υπερφθοριωμένες χημικές ουσίες (PFΟΑs)

Μία διαβόητη ένωση που έχει αποδειχθεί μη βιοδιασπώμενη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν η χημική ουσία είχε απαγορευτεί μετά από δεκαετίες χρήσης, θα εμφανίζεται στο σώμα των ανθρώπων για αμέτρητες γενιές.

Πώς να προστατευτείτε: Αποφύγετε τα αντικολλητικά τηγάνια και τα αδιάβροχα υφάσματα.

Οργανοφωσφορικά παρασιτοκτόνα

Παρεμβαίνουν στον τρόπο που επικοινωνεί η τεστοστερόνη με τα κύτταρα, μειώνοντας τα επίπεδα τεστοστερόνης και μεταβάλλοντας τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς.

Aιθέρες γλυκόλης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει ότι ορισμένες από αυτές τις χημικές ουσίες "μπορεί να βλάψει τη γονιμότητα ή το έμβρυο και να προκαλέσουν άσθμα και αλλεργίες.

Πώς να προστατευτείτε: Τηρήστε τις οδηγίες ασφαλείας όταν χρησιμοποιείτε καθαριστικά προϊόντα.

Ο εθισμός στην τεχνολογία είναι ζήτημα… χημείας

Το κινητό σας έχει εξελιχθεί σε προέκταση του χεριού σας και δεν ξεκολλάτε ούτε στιγμή από το Internet; Ίσως γι’ αυτό φταίει η χημεία του εγκεφάλου σας. 

Επιστήμονες που εξέτασαν τον εγκέφαλο εφήβων είδαν ότι όσοι δήλωναν ότι είναι εξαρτημένοι από την τεχνολογία εμφάνιζαν μια συγκεκριμένη «χημική ανισορροπία»: είχαν αυξημένα επίπεδα μιας χημικής ουσίας η οποία επιβραδύνει τα εγκεφαλικά σήματα και μειωμένα επίπεδα μιας άλλης η οποία κάνει τους νευρώνες περισσότερο ενεργούς. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η ανακάλυψή τους μπορεί να οδηγήσει σε θεραπείες για όσους αισθάνονται ότι η σχέση τους με την τεχνολογία έχει πάψει να είναι υγιής περνώντας σε επίπεδα εθισμού. 

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Χιουνγκ Σουνγκ Σέο από το Πανεπιστήμιο Κορέα στη Σεούλ εξέτασαν στον εγκεφαλικό τομογράφο 19 εφήβους οι οποίοι, σύμφωνα με τις απαντήσεις τους σε σχετικά ερωτηματολόγια, θεωρούσαν ότι έκαναν υπερβολική χρήση της τεχνολογίας με επιζήμιες επιπτώσεις στη ζωή τους καθώς και 19 άτομα της ίδιας ηλικίας τα οποία δεν θεωρούσαν τη σχέση τους με την τεχνολογία προβληματική. Όπως είδαν, οι 19 εθελοντές που είχαν δηλώσει «εθισμένοι» στην τεχνολογία εμφάνιζαν αυξημένα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή GABA, ο οποίος εμπλέκεται στη ρύθμιση του άγχους, ενώ παράλληλα τα επίπεδα της γλουταμάτης, χημικής ουσίας η οποία συμβάλλει στην ηλεκτρική διέγερση των νευρώνων, ήταν μειωμένα. 

Στη συνέχεια οι επιστήμονες υπέβαλαν τους 12 από τους 19 «εθισμένους» εφήβους σε γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία προκειμένου να τους βοηθήσουν να περιορίσουν τον χρόνο που αφιέρωναν στην ενασχόλησή τους με το κινητό και το Internet. Μετά το τέλος της θεραπείας εξέτασαν ξανά τους 12 εθελοντές στον εγκεφαλικό τομογράφο και διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα του GABA είχαν μειωθεί ενώ της γλουταμάτης είχαν αυξηθεί, πλησιάζοντας περισσότερα στις φυσιολογικές τιμές.

Η μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βόρειας Αμερικής την περασμένη εβδομάδα, δεν καθιστά σαφές αν η συγκεκριμένη «χημική ανισορροπία» αποτελεί επακόλουθο της υπερβολικής χρήσης της τεχνολογίας ή αίτιό της. Ο κ. Σέο ωστόσο θεωρεί ότι τα ευρήματα αποτελούν μια καλή «βάση» για περαιτέρω έρευνες με στόχο την ανάπτυξη θεραπειών για όσους θεωρούν ότι η χρήση του κινητού και του Διαδικτύου έχει ξεφύγει από τον έλεγχό τους.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η εξάρτηση από την τεχνολογία δεν αναγνωρίζεται ως «εθισμός» με τον ίδιο τρόπο που θεωρείται ότι κάποιος είναι εθισμένος στο αλκοόλ ή στα τυχερά παιχνίδια. Αν και η Ψυχολογία θεωρεί ότι οι έξυπνες συσκευές και το Internet, κυρίως λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, προσφέρουν «ανταμοιβές» οι οποίες τα κάνουν άκρως ελκυστικά, το όριο που χωρίζει την υπερβολική χρήση από την πραγματική εξάρτηση που συνιστά ψυχική διαταραχή δεν είναι ακόμη απολύτως ξεκάθαρο. Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν – τουλάχιστον προς το παρόν – ότι τα άτομα που είναι πραγματικά «εθισμένα» στην τεχνολογία με την κλινική έννοια του όρου αποτελούν μειονότητα. 

Πηγή : in.gr

Ένα 100% βιοδιασπώμενο πλαστικό μπουκάλι

Η χρήση πλαστικών μπουκαλιών παγκοσμίως βρίσκεται στα ύψη. Κάθε λεπτό αγοράζονται περί το ένα εκατομμύριο μπουκάλια. Ακόμη και στη Γερμανία, η οποία έχει τη φήμη της ευαισθητοποιημένης από περιβαλλοντική άποψη χώρας όπου η ανακύκλωση είναι τρόπος ζωής για τους πολίτες, ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές αγοράζουν μπουκάλια μιας χρήσης. 

Η παραγωγή των πλαστικών μπουκαλιών απαιτεί τεράστιες ποσότητες πόρων. Μόνο στη Γερμανία καταναλώνονται 665.000 τόνοι αργού πετρελαίου, 11 δις κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος ενώ εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα 1,25 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις της γερμανικής περιβαλλοντικής οργάνωσης DUH. 

Ο γάλλος καινοτόμος και σχεδιαστής συσκευασιών Νικολά Μπουφλέ επιχείρησε να βρει μια λύση στο σοβαρό πρόβλημα της μόλυνσης του πλανήτη εξαιτίας των πλαστικών μπουκαλιών που καταλήγουν στο οικοσύστημα, δεν αποσυντίθεται και συνιστούν κίνδυνο για τη χλωρίδα και την πανίδα.
Μετά από χρόνια σχεδιασμού μπουκαλιών για μεγάλες εταιρείες αποφάσισε να φτιάξει το δικό του "βίγκαν μπουκάλι". Σε αντίθεση με τα πλαστικά μπουκάλια που φτιάχνονται από πετροχημικά, αυτό το μπουκάλι είναι 100% βιοδιασπώμενο, σύμφωνα με την εταιρεία Lyspackaging που παράγει το συγκεκριμένο μπουκάλι. Ο Ουιλιάμ Κοκερέλ, διευθυντής πωλήσεων της επιχείρησης, λέει στην DW ότι «κανείς δεν ήθελε να αναπτύξει την ιδέα και τότε αποφάσισε να το κάνει ο Νικολά».

Μια… γλυκιά λύση

Το καινοτόμο μπουκάλι είναι φτιαγμένο από ζαχαροκάλαμο, το οποία σύμφωνα με την εταιρεία δεν απαιτεί ούτε μεγάλες ποσότητες νερού ούτε τόση δουλειά στο χωράφι. Η εταιρεία τα πουλά τον τελευταίο 1,5 χρόνο και χρησιμοποιείται κυρίως για εμφιάλωση υγρών για μικρό χρονικό διάστημα. «Θέλουμε να αποφύγουμε τη μακρόχρονη αποθήκευση. Με το που έρθει το βιοδιασπώμενο πλαστικό σε επαφή με τη φύση αρχίζει να διασπάται γρήγορα –μέσα σε διάστημα ενός με δύο ετών», εξηγεί ο Ουιλιάμ Κοκερέλ.

Η εταιρεία Lyspackaging σχεδιάζει την παραγωγή 700.000 βιοδιασπώμενων μπουκαλιών μέχρι το τέλος του 2017 και φιλοδοξεί να διευρύνει τη χρήση του συγκεκριμένου υλικού για εμφιάλωση περισσότερων υγρών, δεδομένου και του ότι η Γαλλία προσπαθεί να μειώσει τον όγκο πλαστικών σκουπιδιών.

Πηγή : Deutsche Welle

Δακρυγόνα

Το δακρυγόνο είναι χημικό αέριο που προσβάλλει τους βλεννογόνους ιστούς του αναπνευστικού συστήματος και κάνει τα μάτια να δακρύζουν. Χρησιμοποιείται για τον έλεγχο διαδηλώσεων. Παλιότερα χρησιμοποιήθηκε και στο πεδίο της μάχης, αλλά η χρήση του στον πόλεμο είναι πλέον απαγορευμένη κατά τη Συνθήκη για τα Χημικά Όπλα.

Είδη Δακρυγόνων

Υπάρχουν πολλά είδη δακρυγόνων, τα οποία παίρνουν την ονομασία τους από τα στοιχεία που περιέχουν.

CN (Chloroacetophenone) : Είναι η πιο διαδεδομένη ουσία για την παραγωγή δακρυγόνων. Είναι στερεό σε θερμοκρασία δωματίου και εξατμίζεται με τη θερμότητα της έκρηξης. Είναι διαλυτό σε οργανικούς διαλύτες και γι’ αυτό αποτελεί την πρώτη ύλη στους εκτοξευτήρες δακρυγόνου με μορφή σπρέι (γνωστοί σαν φυσούνες). Δεν αντιδρά με το νερό, κάτι που κάνει εύκολη την ανάμειξή του με το νερό των πυροσβεστικών αντλιών στην καταστολή διαδηλώσεων. Παρασκευάστηκε πρώτη φορά το 1871 από το Γερμανό χημικό Γκρέμπε και χρησιμοποιήθηκε στα τέλη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου από τους Αμερικανούς.

CS (Orthochlorobenzalmalononitrile): Αντικατέστησε το ευρέως διαδεδομένο CN για δύο λόγους : ο πρώτος και πιο σημαντικός είναι ότι παρατηρήθηκε πως οι διαδηλωτές ανέπτυσσαν ανοχή στο CN και έτσι μειώνεται η επίδρασή του. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι έχει σχετικά χαμηλό σημείο τήξεως (58 βαθμούς Κελσίου) και έτσι μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ευκολότερα από τους Βρετανούς στο τροπικό κλίμα των αποικιών τους. Δημιουργήθηκε από τους Βρετανούς Κόρσον και Στόκτον τον Μάιο του 1928. Η παραγωγή του ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 από την Αγγλική εταιρεία Chemical Defence Experimental Establishment. Η πρώτη εφαρμογή του έγινε από τα βρετανικά στρατεύματα στην Κύπρο το 1961.

CR (Dibenz-1,4-oxazepin) : Παρασκευάζεται επίσης από την Chemical Defence Experimental Establishment. Οι πρώτες αναφορές στην ουσία αυτή έγιναν το 1962. Οι ακριβείς ιδιότητές του αποκρύπτονται με μεγάλη μυστικότητα. Λέγεται ότι είναι πολύ αποτελεσματικότερο από το CN και το CS.

OC (Oleoresin Capsicum): Είναι ευρέως γνωστό με το όνομα pepper spray (σπρέι πιπεριού). Είναι φυσική ουσία και εξάγεται από τις πιπεριές καγιέν. Κατά την εκτόξευσή του δεν εξατμίζεται, όπως οι προηγούμενες ενώσεις, γι’ αυτό και απαιτείται άμεση επαφή με τα ευαίσθητα σημεία και τους βλεννογόνους του διαδηλωτή για να είναι αποτελεσματικό. Παρασκευάστηκε το 1930. Πρώτη χρήση του έγινε από την αμερικανική αστυνομία τη δεκαετία του ’70. Μετά το 1989 χρησιμοποιείται μαζικά από το FBI.

CN/CS, CN/OC, CS/OC: Επίσης είναι δυνατή ανάμειξη των παραπάνω στοιχείων, κάτι που επιτείνει τη δηλητηριώδη δράση τους. Πιο διαδεδομένη ανάμειξη είναι το OC/CS, το οποίο και αποκαλείται ενισχυμένη δόση.

Η χρήση των δακρυγόνων μπορεί να γίνει με πολλές μορφές.

Με χειροβομβίδα δακρυγόνου. Λειτουργεί με παρόμοια τρόπο όπως μια χειροβομβίδα. Μετά την απασφάλιση και τη ρίψη της η χειροβομβίδα αρχίζει και απελευθερώνει το δακρυγόνο σε αέρια μορφή. Η χειροβομβίδα δακρυγόνου μπορεί να ριφθεί με το χέρι ή εναλλακτικά από εκτοξευτήρα χειροβομβίδων.

Με εκτοξευτήρα δακρυγόνου σε μορφή σπρέι (γνωστό και ως φυσούνα). Η δακρυγόνα ουσία που εκτοξεύει είναι oρθοχλωροβενζαμαλονονιτρίλη (CS) αναμεμιγμένη, για τις ανάγκες της εκτόξευσης, με συμπιεσμένο διοξείδιο του άνθρακα (CO₂). Το ψεκαστήρι αδειάζει με συνεχή χρήση 16 δευτερολέπτων, φτάνει αμέσως σε απόσταση 20-30 μέτρων και το δακρυγόνο διαχέεται σε απόσταση 200-300 μέτρων. Οι κατασκευαστές του ισχυρίζονται ότι δεν επηρεάζεται από τη βροχή ή τη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας. Ωστόσο, πολλοί έχουν παρατηρήσει ότι το δροσερό νερό μέσα σε 15 λεπτά έχει εξουδετερώσει τη μισή δράση του δακρυγόνου.

Πηγή : wikipedia

Ένα νέο όπλο στα χέρια των τρομοκρατών : Υπεροξείδιο της ακετόνης

Η ονομασία υπεροξείδιο της ακετόνης δίνεται σε μία μικρή οικογένεια οργανικών υπεροξειδίων με εκρηκτικές ιδιότητες. Τα μόριά τους έχουν ανοικτή ή κυκλική αλυσίδα και είναι τετραμερή, τριμερή, διμερή ή μονομερή. Το περισσότερο ίσως μελετώμενο είναι το τριμερές ή τρικυκλικό υπεροξείδιο της ακετόνης (TCAP, τριυπεροξείδιο της τριακετόνης, ή TATP, υπεροξυακετόνη). Κάποιες μορφές τους έχουν την εμφάνιση κρυσταλλικής σκόνης. Τα περισσότερα μπορούν να εκραγούν αν υποστούν θέρμανση, τριβή ή και απλή διατάραξη. Το TCAP έχει ταυτοποιηθεί ως το κύριο εκρηκτικό που χρησιμοποιήθηκε στις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 2015, στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο του 2016 και στην Βαρκελώνη τον Αύγουστο του 2017.

Ιστορία

Η πρώτη μορφή υπεροξειδίου της ακετόνης, το τριυπεροξείδιο της τριακετόνης, συντέθηκε για πρώτη φορά το 1895 από τον Γερμανό χημικό Ρίτσαρντ Βόλφενστάιν, ο οποίος υπήρξε και ο πρώτος ερευνητής που εξασφάλισε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τη χρήση του ως εκρηκτικής ύλης.

Το 1900 περιγράφηκε από τους Μπάιερ και Φίλιγκερ η πρώτη σύνθεση του διμερούς υπεροξειδίου και η χρήση οξέων για τη σύνθεση αμφοτέρων των υπεροξειδίων. Η μεθοδολογία αυτή διερευνήθηκε περαιτέρω στα μέσα του 20ού αιώνα από τους Ν. Μίλας και Α. Γκολουμπόβιτς.

Χημεία

Το γενικό όνομα χρησιμοποιείται κυρίως για να αναφερθούμε στο κυκλικό τριμερές τρικυκλικό υπεροξείδιο της ακετόνης (TCAP), που παράγεται με αντίδραση ανάμεσα στο υπεροξείδιο του υδρογόνου και την ακετόνη σε όξινο περιβάλλον.

Τα οργανικά υπεροξείδια γενικώς αποτελούν ευαίσθητες και επικίνδυνες εκρηκτικές ύλες. Το TCAP αποσυντίθεται με έκρηξη, κατά την οποία παράγεται κυρίως ακετόνη και όζον. Η εκρηκτική αποσύνθεση του TCAP παράγει μικρά μόνο ποσά θερμότητας. Το τετραμερές υπεροξείδιο της ακετόνης, που παρασκευάζεται με χρήση τετραχλωριούχου κασσιτέρου ως καταλύτη, έχει χαρακτηρισθεί ως σταθερότερο χημικώς, αλλά παραμένει πολύ ευαίσθητο και γι' αυτό πολύ επικίνδυνο εκρηκτικό.

Βιομηχανικές χρήσεις

Τα υπεροξείδια των κετονών χρησιμοποιούνται ως δημιουργοί ριζών για την έναρξη αντιδράσεων πολυμερισμού, π.χ. στη σιλικόνη ή σε πολυεστερικές ρητίνες, καθώς και στην παραγωγή συνθέτων ενισχυμένων με φάιμπεργκλας. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα υπεροξείδια συνήθως χρησιμοποιούνται με τη μορφή αραιών διαλυμάτων τους σε κάποιον οργανικό διαλύτη.

Τα υπεροξείδια της ακετόνης είναι συνηθισμένα και ανεπιθύμητα παραπροϊόντα αντιδράσεων οξειδώσεως, όπως των αντιδράσεων για τη σύνθεση φαινόλης.

Τα υπεροξείδια της ακετόνης χρησιμοποιούνται και για τη λεύκανση του μαγειρικού αλευριού. Εξαιτίας του εκρηκτικού τους χαρακτήρα, η παρουσία τους σε χημικές διεργασίες δημιουργεί δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις. Αρκετές διαφορετικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται για τη μειωμένη εμφάνισή τους ως παραπροϊόντων, όπως η μετατόπιση του pH προς το αλκαλικότερο, η ρύθμιση της θερμοκρασίας ή η προσθήκη αναστολέων της παραγωγής τους.

Χρήση σε αυτοσχέδια εκρηκτικά

Τα εκρηκτικά με TCAP/TATP είναι από τα λίγα υψηλής ταχύτητας που δεν περιέχουν άζωτο και για τον λόγο αυτό μπορούν να περάσουν από ελέγχους σχεδιασμένους να ανιχνεύουν αζωτούχα εκρηκτικά. Η ταχύτητα εκτονώσεως του TCAP/TATP, δηλαδή η ταχύτητα των αερίων που εκτινάσσει όταν εκρήγνυται, ανέρχεται σε 5300 μέτρα ανά δευτερόλεπτο (19.000 χιλιόμετρα την ώρα), ενώ ο παράγοντας σχετικής αποτελεσματικότητάς του είναι 0,83, δηλαδή η έκρηξη 1 κιλού TCAP/TATP επιφέρει τα ίδια αποτελέσματα με την έκρηξη 830 γραμμαρίων ΤΝΤ. Εξαιτίας του μεγάλου κινδύνου να εκραγεί τυχαία, το TCAP/TATP έχει αποκληθεί και «Μητέρα του Σατανά». Παρά το γεγονός αυτό, χρησιμοποιείται από τρομοκράτες για την ιδιότητά του να μην ανιχνεύεται σε ελέγχους για εκρηκτικά που περιέχουν άζωτο, καθώς και για το χαμηλό κόστος και την ευκολία με την οποία τα συστατικά παραγωγής του μπορούν να βρεθούν. Η παρασκευή του από συνηθισμένα υλικά, όπως το οξυζενέ (που είναι διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου σε νερό) και το ασετόν για το ξέβαμμα των νυχιών (που είναι βέβαια η γαλλική ονομασία για την ακετόνη - για την ίδια ιδιότητά της, να διαλύει δηλαδή ουσίες όπως το βερνίκι των νυχιών, χρησιμοποιείται και ως βιομηχανικός διαλύτης, επομένως μπορεί να την προμηθευθεί κάποιος και σε μεγάλες ποσότητες εύκολα) περιγράφεται σε πολλούς ιστοτόπους στο διαδίκτυο.

Πηγή : wikipedia

Επιστήμονες «μεγάλωσαν» το αλφάβητο του DNA

Το ημισυνθετικό βακτήριο που δημιούργησαν επιστήμονες στις Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτει στο DNA του, πέρα από τα τέσσερα φυσικά «γράμματα», άλλα δύο συνθετικά.  

Να αυξήσουν το γενετικό αλφάβητο κατά 50% κατάφεραν επιστήμονες στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς δημιούργησαν ένα ημισυνθετικό βακτήριο, το οποίο διαθέτει στο DNA του, πέρα από τα τέσσερα φυσικά «γράμματα», άλλα δύο συνθετικά.

Τα δύο αυτά έξτρα «γράμματα» του γενετικού αλφαβήτου επιτρέπουν στον μικροοργανισμό να παράγει νέες πρωτεΐνες που δεν υπάρχουν στη φύση, με τους δημιουργούς του να επισημαίνουν ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της δημιουργίας υβριδικής, τεχνητής και «κατά παραγγελία» ζωής.

Εδώ και περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια που εμφανίσθηκε η ζωή στη Γη, τα γονίδια στο DNA είναι «εγχειρίδια οδηγιών» για τη δημιουργία πρωτεϊνών. Τα τέσσερα γράμματα του γενετικού κώδικα είναι μόρια, γνωστά και ως αζωτούχες βάσεις. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί χρησιμοποιούν αυτά τα γράμματα-βάσεις A (αδενίνη), C (κυτοσίνη), G (γουανίνη) και T (θυμίνη), αλλά ο νέος οργανισμός διαθέτει δύο ακόμη, που αποκαλούνται Χ και Υ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Φλόιντ Ρόουμσμπεργκ του Ινστιτούτου Ερευνών Scripps στην Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», είχαν για πρώτη φορά ενσωματώσει το 2014 τα «γράμματα» Χ και Υ στο DNA ενός βακτηρίου E.coli. Τα βακτήρια μπορούσαν τότε απλώς να αποθηκεύουν τις δύο πρόσθετες συνθετικές βάσεις και να τις «κληροδοτούν» στους «απογόνους» τους.

Το νέο ουσιαστικό βήμα που έγινε αυτή τη φορά, είναι ότι οι επιστήμονες κατάφεραν να «παντρέψουν» με επιτυχία τις τέσσερις φυσικές και τις δύο συνθετικές βάσεις μέσα στα γονίδια του βακτηρίου, κάνοντας «σάντουιτς» κάθε Χ και κάθε Υ ανάμεσα σε δύο άλλες φυσικές βάσεις. Έτσι το βακτήριο μπόρεσε να «διαβάσει» το DNA που περιέχει τα έξτρα Χ και Υ, να τα μεταγράψει σε μόρια RNA και, τελικά, αυτά να «μεταφρασθούν» σε πρωτεΐνες, οι οποίες περιέχουν αμινοξέα που δεν υπάρχουν στη φύση.

 «Δεν θα αποκαλούσα νέα μορφή ζωής αυτό που δημιουργήσαμε, αλλά είναι το κοντινότερο σε αυτό πράγμα που οποιοσδήποτε έχει ποτέ κάνει. Είναι η πρώτη φορά που ένα κύτταρο έχει μεταφράσει μια πρωτεΐνη, χρησιμοποιώντας κάτι άλλο πέρα από τα G, C, A και Τ. Είναι ένα μικρό βήμα, αλλά ένα πρώτο πετυχημένο βήμα» δήλωσε ο Ρόουμσμπεργκ.

Κανονικά οι τέσσερις φυσικές βάσεις-γράμματα του γενετικού κώδικα μπορούν να παράγουν 20 αμινοξέα, αλλά με την προσθήκη των βάσεων Χ και Υ μπορούν να παραχθούν έως 152 αμινοξέα. Αυτά, μελλοντικά, είναι πιθανό να επιτρέψουν τη δημιουργία νέων φαρμάκων, υλικών κ.α. Ήδη από το 2014 το εργαστήριο του Ρόουμσμπεργκ δημιούργησε την εταιρεία Synthorx Inc, η οποία πρωτοπορεί στην προσπάθεια να αναπτυχθούν νέα φάρμακα με βάση τα Χ και Υ.

Οι επιστήμονες διαβεβαίωσαν ότι είναι αδύνατο ο ημισυνθετικός οργανισμός να ζήσει στη φύση έξω από το εργαστήριο και να πολλαπλασιασθεί ανεξέλεγκτα, καθώς καμία μορφή ζωής στον πλανήτη δεν μπορεί να παράγει μόνη της τα έξτρα «γράμματα» Χ και Υ στο DNA της, χωρίς κάποιος άνθρωπος να προσθέσει τις σωστές χημικές ουσίες. «Δεν μπορούν να δραπετεύσουν. Δεν υπάρχει εδώ σενάριο τύπου Τζουράσικ Παρκ» τόνισε ο Ρόουμσμπεργκ.

Πηγή : in.gr

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Ανευρίσκονται στην τροφή των (ετερότροφων) οργανισμών, δρουν ακόμη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση της μεταβολικής διαδικασίας και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό. Η έννοια της βιταμίνης διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον Ολλανδό ιατρό Κρίστιαν Άικμαν, ο οποίος τιμήθηκε με Βραβείο Νόμπελ το 1896 που ανακάλυψε ότι η ασθένεια μπέρι-μπέρι οφειλόταν στη χρήση αποφλοιωμένου ρυζιού, ενώ με το πλήρες ρύζι δεν εμφανιζόταν. Παρουσίασε ένα πείραμα με εκχύλισμα πλήρους ρυζιού κατά της νόσου και η ιδιότητα αυτή αποδόθηκε σε μία αζωτούχο ένωση. Ο Φουνκ (Funk) πρότεινε τότε τον όρο βιταμίνη, ο οποίος υιοθετήθηκε, αλλά αποδείχθηκε ατυχής, καθώς πολλές ενώσεις της τάξης των βιταμινών δεν περιέχουν άζωτο. Οι βιταμίνες συμβολίστηκαν με γράμματα σύμφωνα με τη λειτουργία της κάθε μίας από αυτές. Στη πορεία του χρόνου τους δόθηκαν κατάλληλες ονομασίες που έχουν να κάνουν με τη χημική τους δομή. Σήμερα είναι γνωστές με ένα γράμμα του λατινικού αλφαβήτου ή με την εμπειρική τους ονομασία. Οι βιταμίνες έχουν διαφορές μεταξύ τους ως προς τη δομή και τη λειτουργία τους και διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες, στις υδατοδιαλυτές και στις λιποδιαλυτές.

Βιολογική σημασία

Οι βιταμίνες ρυθμίζουν τις διάφορες αντιδράσεις του μεταβολισμού ενώ άλλοι μεταβολίτες όπως τα λίπη, οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη αυτών των αντιδράσεων. Έλλειψη μιας βιταμίνης σταματάει τις ειδικές μεταβολικές εργασίες και μπορεί να αλλάξει τη μεταβολική ισορροπία στον οργανισμό. Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες συμμετέχουν στη μεταφορά ενέργειας και στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών , των υδατανθράκων και των λιπών. Μερικές από τις λιποδιαλυτές βιταμίνες αποτελούν βασικό τμήμα των βιολογικών μεμβρανών και παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της λειτουργικής ακεραιότητας τους. Ορισμένες δρουν σε γενετικό επίπεδο και ελέγχουν τη σύνθεση ορισμένων ενζύμων. Παντελής ή μερική στέρηση μίας ή περισσότερων βιταμινών από τον οργανισμό προκαλεί διάφορες παθολογικές καταστάσεις (αβιταμίνωση ή υποβιταμίνωση). Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρούνται διαταραχές του οργανισμού, εξαιτίας πολύ μεγάλων δόσεων βιταμινών (υπερβιταμινώσεις) που είναι αντίστοιχες με αυτές της παντελούς έλλειψης.

Υδατοδιαλυτές βιταμίνες 

Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες περιλαμβάνουν τη βιταμίνη C και την ομάδα των βιταμινών Β. Είναι απλά μόρια που περιέχουν υδρογόνο, οξυγόνο και άνθρακα ενώ μερικά θείο, άζωτο και κοβάλτιο. Ο βαθμός διάλυσης τους στο νερό είναι διαφορετικός και αυτή η ιδιότητα επηρεάζει την απορρόφηση τους από το έντερο και στη συνέχεια την απέκκριση τους και την αποθήκευση τους στους ιστούς του οργανισμού. Στην ελεύθερη μορφή τους οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες είναι ανενεργές και ενεργοποιούνται όταν συνδεθούν ενζυμικά. Αφού σχηματιστεί ένα ενεργό συνένζυμο πρέπει να συνδεθεί με το κατάλληλο συστατικό πρωτεΐνης έτσι ώστε να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν οι διάφορες αντιδράσεις.

Λιποδιαλυτές βιταμίνες 

Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες εξαρτώνται από τα διατροφικά λιπαρά για την απορρόφηση και μεταφορά τους. Κατανέμονται σε 4 ομάδες Α, D , E και Κ. Οι βιταμίνες αυτές δεν προσφέρονται όλες από τροφικές πηγές και μερικές δημιουργούνται και συντίθενται από τους οργανισμούς.

Συνδεδεμένες με τα διατροφικά λιπαρά, απορροφώνται στον γαστρεντερικό σωλήνα. Στη συνέχεια κυκλοφορούν μέσω του λεμφικού συστήματος, ενσωματωμένες στις λιποπρωτεΐνες. Η απορρόφησή τους είναι μειωμένη σε τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά (όπως το αποβουτυρωμένο γάλα), ακόμα και όταν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιποδιαλυτές βιταμίνες. Επειδή οι λιποδιαλυτές βιταμίνες δεν αποβάλλονται από τον οργανισμό, αλλά αποθηκεύονται στο ήπαρ και στους λιπώδεις ιστούς, μπορεί με υπερβολική λήψη συμπληρωμάτων ή κατανάλωση ενισχυμένων τροφίμων η ποσότητά τους να ανέλθει σε τοξικά επίπεδα.

Άνθρακας από περιττώματα πουλερικών

Η παραγωγή άνθρακα από περιττώματα πουλερικών δεν είναι προϊόν αλχημείας, αλλά σύγχρονης τεχνολογίας, αποκαλύπτουν ισραηλινοί επιστήμονες. Μένει να αποδειχθεί αν ο άνθρακας θα αντικαταστήσει εν τέλει τα ορυκτά καύσιμα.

Ισραηλινοί ερευνητές μετέτρεψαν επιτυχώς περιττώματα πουλερικών σε ένα είδος άνθρακα, που τον ονομάζουν και «υδράνθρακα». Σύμφωνα με τον καθηγητή Αμίρ Γκρος από το Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν της πόλης Μπερ Σεβά τα κόπρανα από κότες, γαλοπούλες και άλλων πουλερικών θα μπορούσαν στο μέλλον να αντικαταστήσουν περίπου του 10% του άνθρακα που χρησιμοποιείται σήμερα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. 

Η σχετική έρευνα δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Applied Energy. Μιλώντας στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ο ισραηλινός καθηγητής τονίζει ότι «η διαδικασία έχει πολλά πλεονεκτήματα για το περιβάλλον. Τα περιττώματα πουλερικών επιβαρύνουν το περιβάλλον και περιέχουν παθογόνους μικροοργανισμούς. Με τη διαδικασία μετατροπής σε άνθρακα λύνεται αυτό το πρόβλημα». Οι ερευνητές είναι πεπεισμένοι ότι ο παραγόμενος άνθρακας συνιστά εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα. 

Με ποια διαδικασία τα περιττώματα μετατρέπονται σε άνθρακα ;

Τα κόπρανα πουλερικών περνούν επεξεργασία με την κλασική διαδικασία της Υδροθερμικής Ανθρακοποίησης (HTC). Οι ισραηλινοί επιστήμονες τοποθέτησαν υγρή βιομάζα σε ένα δοχείο υπό πίεση ανεβάζοντας την θερμοκρασία στους 250 βαθμούς. Στην ουσία η διαδικασία μιμείται τη φυσική δημιουργία άνθρακα με τη διαφορά ότι απαιτούνται μόλις μερικές ώρες.

Στη έρευνα οι ειδικοί συνέκριναν τη διαδικασία μετατροπής περιττωμάτων με εκείνη της παραγωγής άνθρακα από επεξεργασία υπολειμμάτων φυτών. Σύμφωνα με τον Αμίρ Γκρος κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παραγωγή άνθρακα από κόπρανα πουλερικών απαιτεί λιγότερη ενέργεια και δεν επιβαρύνει τόσο το περιβάλλον. Την ίδια στιγμή ο ισραηλινός επιστήμονας δηλώνει ότι ο άνθρακας που παρήγαγαν έχει 24% υψηλότερη ενεργειακή απόδοση από τον άνθρακα από βιομάζα.

Υπάρχουν όμως και άλλα προτερήματα σε σύγκριση με τα βιοκαύσιμα, σύμφωνα με τον επιστήμονα. Αν για παράδειγμα καλλιεργηθεί καλαμπόκι για την παραγωγή βιοκαυσίμου, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν λιπάσματα. Επιπλέον το παραγόμενο καλαμπόκι δεν ωφελεί ως τροφή ανθρώπους και ζώα. Παράλληλα ο Αμίρ Γκρος τονίζει ότι ο άνθρακας από περιττώματα δεν έχει δυσάρεστη οσμή. Όπως λέει, «δεν έχει μυρωδιά ούτε πουλερικού, ούτε περιττώματος, αλλά άνθρακα».

Πηγή

Ασυνήθιστο οργανικό μόριο ανιχνεύθηκε στο διαστρικό χώρο

Η ιδέα ότι τα βασικά συστατικά της ζωής προήλθαν από το Διάστημα κερδίζει στήριξη από την ανακάλυψη ενός ασυνήθιστου οργανικού μορίου σε ένα σύννεφο διαστρικής σκόνης.

Τα οργανικά μόρια που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στο διαστρικό κενό αποτελούνταν όλα από άτομα άνθρακα που συνδέονται στη σειρά και σχηματίζουν μια απλή αλυσίδα.

Τώρα, ερευνητές στις ΗΠΑ και τη Γερμανία αναφέρουν στο περιοδικό Science ότι ανίχνευσαν στο διαστρικό χώρο την ουσία ισοβουτυλονιτρίλιο (i-C₃H₇CN), στην οποία τα άτομα άνθρακα σχηματίζουν διακλάδωση.

Είναι η πρώτη τέτοια οργανική ουσία που ανακαλύπτεται σε σύννεφο διαστρικού αερίου, επισημαίνει ο Ρομπ Γκάροντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Cornell.

Το ίδιο το ισοβουτυλονιτρίλιο δεν είναι συστατικό της ζωής όπως την γνωρίζουμε, ωστόσο η ίδια διακλάδωση της αλυσίδας άνθρακα είναι κοινό χαρακτηριστικό πολλών βιομορίων όπως τα αμινοξέα.

Η φασματική υπογραφή της ουσίας ανιχνεύθηκε από τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA σε ένα γιγάντιο διαστρικό σύννεφο αερίου, σε απόσταση 27.000 ετών φωτός.

Δεδομένου ότι τα διαστρικά σύννεφα αερίου αποτελούν την πρώτη ύλη για το σχηματισμό νέων άστρων, η ανακάλυψη του ισοβουτυλονιτριλίου «προσφέρει στήριξη στην ιδέα ότι βασικά μόρια της ζωής, όπως τα αμινοξέα που ανιχνεύονται συχνά σε μετεωρίτες, σχηματίζονται νωρίς στη διαδικασία της αστρογένεσης, πριν ακόμα σχηματιστούν πλανήτες σαν τη Γη», λένε οι ερευνητές.

Πηγή : in.gr

Η χημεία της όρασης

70 % από τα κύτταρά μας που ασχολούνται με τις αισθήσεις μας, είναι τα φωτοευαίσθητα δηλαδή αυτά που μας κάνουν και βλέπουμε. Από το μεγάλο ποσοστό καταλαβαίνουμε τη μεγάλη αξία της όρασης. Επειδή όλα τα θαύματα που ζούμε (και το ότι ζούμε είναι θαύμα !) δεν τους δίνουμε καμιά σημασία γιατί τα θεωρούμε συνηθισμένα, ας εμβαθύνουμε λίγο στο θαύμα της όρασης.

• Για να δούμε χρειάζεται φως. Πότε βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας, όταν υπάρχει φως ή σκοτάδι ; Φυσικά φως. Και αυτό γιατί το φως μεταφέρει τις πληροφορίες για το αντικείμενο στα μάτια μας. Το φως αποτελείται από τεράστιο αριθμό φωτονίων (η ενέργεια ενός φωτονίου είναι μικρότερη από το ένα τρισεκατομμυριοστό της ενέργειας που ξοδεύουμε για να κουνήσουμε λίγο το δάκτυλό μας). Αυτός ο τεράστιος αριθμός φωτονίων πέφτει πάνω σε κάθε τι που είναι γύρω μας, ένα μέρος απορροφάται απ’ αυτά και τα υπόλοιπα φωτόνια ανακλώνται προς κάθε κατεύθυνση. Ένα αριθμός φωτονίων φτάνει στα μάτια μας και … βλέπουμε ! ( Αν υποθέσουμε ότι ένα αντικείμενο απορροφούσε όλα τα φωτόνια θα το βλέπαμε ; Φυσικά όχι. ).

• Η χημεία της όρασης. Στον αμφιβληστροειδή του ματιού μας υπάρχουν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα (120 εκατομμύρια ραβδία υπεύθυνα για την όραση στο αμυδρό φως και 7 εκατομμύρια κωνία υπεύθυνα για την όραση στο λαμπρό φως και την έγχρωμη όραση) που περιέχουν την ουσία ροδοψίνη. Αυτή σχηματίζεται από το β-καροτένιο ( που υπάρχει στα πράσινα λαχανικά και με αφθονία στα καρότα) ή τη βιταμίνη Α (που υπάρχει στα αυγά και στα γαλακτοκομικά). Η ροδοψίνη μπορεί να υπάρχει σε δυο γεωμετρικά σχήματα. Στο ένα το μόριό της είναι στριμωγμένο (ασταθής μορφή) και στο άλλο το μόριό της είναι απλωτό ( σταθερή μορφή).

Κάποια ένζυμα που υπάρχουν στον αμφιβληστροειδή μας, φροντίζουν όλα τα μόρια της ροδοψίνης να είναι στην στριμωγμένη μορφή. Μόλις πέσει ένα φωτόνιο πάνω σ’ ένα μόριο ροδοψίνης, σπάζει το δεσμό που το κρατάει στη στριμωγμένη μορφή και αυτό γυρίζει αμέσως στην απλωτή μορφή. Η αλλαγή αυτή στο σχήμα της ροδοψίνης πυροδοτεί μια χιονοστιβάδα χημικών αντιδράσεων. Ένα μόριο ροδοψίνης ενεργοποιεί 500 μόρια μιας πρωτεΐνης, αυτά ενεργοποιούν 500 μόρια ενός ενζύμου, αυτά προκαλούν υδρόλυση 100.000 άλλων μορίων, αυτά κλείνουν 250 κανάλια ιόντων νατρίου που υπάρχουν στη κυτταρική μεμβράνη και έτσι 10 εκατομμύρια ιόντα νατρίου εμποδίζονται να μπουν μέσα στο κύτταρο (αυτό που βρίσκεται η ροδοψίνη ), με αποτέλεσμα το ηλεκτρικό δυναμικό της μεμβράνης του κυττάρου αλλάζει 1 χιλιοστό του βολτ. Αυτή η μεταβολή του ηλεκτρικού δυναμικού δια μέσου των νευρικών κυττάρων διαβιβάζεται στον εγκέφαλο και δημιουργείται η αίσθηση της όρασης. Όλη αυτή η διαδικασία (που βέβαια δεν μας είναι εντελώς κατανοητή) για ένα φωτόνιο διαρκεί ένα δευτερόλεπτο, ενώ για ένα έντονο φωτεινό παλμό μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου.

(Εννοείται ότι αμέσως μετά τα ένζυμα επαναφέρουν τα μόρια της ροδοψίνης στη στριμωγμένη μορφή κ.ο.κ.)

• Η χημεία της όρασης ρυθμίζεται όσο χρειάζεται. Με τόσο μεγάλη ενίσχυση που γίνεται στη δράση του φωτονίου, μόνο δέκα φωτόνια από το αντικείμενο να φτάσουν στο μάτι μας δημιουργείται η αίσθηση της όρασης (και αυτό γίνεται σε πολύ αμυδρό φως π.χ. ασέληνη νύχτα). Όταν βρισκόμαστε σε έντονο φως (π.χ. μεσημέρι), που τότε φτάνουν σε κάθε φωτοευαίσθητο κύτταρο των ματιών μας δισεκατομμύρια φωτόνια το δευτερόλεπτο, η ενίσχυση που δείξαμε μειώνεται περισσότερο από 10.000 φορές για να μη εξουθενωθούν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα και δεν μπορούμε να δούμε. Αυτό πετυχαίνεται με ένα ενδοκυτταρικό μήνυμα να μπλοκαριστούν τα ένζυμα που συμμετέχουν στην ενίσχυση της δράσης των φωτονίων (το μήνυμα είναι μια μεταβολή στον αριθμό ιόντων ασβεστίου). Δηλαδή υπάρχει μηχανισμός που ρυθμίζει πόσο θα ενισχυθεί η δράση του φωτονίου και αυτό γίνεται για να μπορούμε να βλέπουμε από το πολύ αμυδρό φως μέχρι το πολύ λαμπρό φως.

Πηγές :

1. Αlberts κ.α., Essential cell biology, εκδ. Garland Science, New York and London, 2004.

2. Dewick. P, Essentials of Organic Chemistry For Students of Pharmacy, Medicinal Chemistry and Biological Chemistry, εκδ. Wiley, Sussex (U.K.), 2006.